Inicjatorami powołania Związku Sybiraków w województwie chełmskim byli Euzebiusz Jarmołowicz i Bogusław Suchar. W niedługim czasie powstała 6. osobowa grupa założycielska, która kontaktując się ze Związkiem Sybiraków w Warszawie doprowadziła do nadania członkostwa tym osobom oraz podjęcia przez Zarząd Główny uchwały w sprawie powołania Oddziału w Chełmie.
I Walne Zgromadzenie Oddziału odbyło się 15 maja 1989 roku w sali konferencyjnej przy bazylice Niepokalanej Marii Panny. W zebraniu uczestniczyli - Stanisław Mościcki przedstawiciel Zarządu Głównego i Zbigniew Muszyński z Oddziału w Lublinie, którzy zapoznali zebranych ze statutem Związku, celami i systemem organizacyjnym. Wybrano zarząd Oddziału oraz Komisję Rewizyjną. Na prezesa zarządu został wybrany Bolesław Kuśmierczak, który tę funkcję pełnił przez dwie kadencje. Siedzibą Zarządu była sala katechetyczna przy kościele Najświętszej Marii Panny w Chełmie.
W pierwszym okresie działalności Oddział liczył 290 członków w trzech kołach - w Chełmie, Krasnymstawie i Włodawie.
III Walne Zgromadzenie Oddziału odbyło się 5 maja 1994 roku. Przyjęto sprawozdanie ustępującego Zarządu oraz przeprowadzono wybory. Na prezesa zarządu został wybrany Euzebiusz Jarmołowicz.
Dla uczczenia pamięci bliskich, którzy spoczywają w obcej ziemi, w bazylice Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Chełmie wmurowano tablicę pamiątkową ufundowaną przez Sybiraków z Chełma, przy ogromnym wkładzie księdza Kazimierza Bownika i Marii Jarmołowicz. Odsłonięcie i poświęcenie odbyło się 17 września 1994 roku.
22 września 1996 roku w kościele parafialnym we Włodawie odbyła się uroczystość poświęcenia pamiątkowej tablicy. Aktu odsłonięcia dokonał burmistrz miasta, tablicę poświęcił proboszcz parafii.
Sztandar Koła w Krasnymstawie został poświęcony w maju 1994 roku. Sztandar ufundowali członkowie Koła z dobrowolnych składek.
14 i 15 grudnia 1996 roku z Chełma wyjechał konwój z darami dla Polaków i Sybiraków mieszkających w Łucku na Ukrainie. Dary w postaci odzieży, obuwia i książek polskich zebrali sybiracy przy pomocy NSZZ „Solidarność" i Komendy Policji Państwowej. Dary te stanowią dużą pomoc dla Polaków na Ukrainie żyjących w bardzo trudnych warunkach.
Na wniosek Zarządu Oddziału władze Chełma nadały nazwę „Sybiraków" jednej z ulic miasta.
Za aktywną pracę i zasługi dla Związku 18 osób zostało odznaczonych Odznaką Honorową Sybiraka, w tym ksiądz Kazimierz Bownik, wielki przyjaciel sybiraków.

Skocz do góry