Inicjatorem i organizatorem Związku Sybiraków w Gliwicach był Kazimierz Grenczak. Jako członek założyciel i wiceprezes Towarzystwa Miłośników Lwowa w Gliwicach znalazł w ewidencji tej organizacji grupę osób o sybirskiej proweniencji. W tej założycielskiej grupie zaktywizowali się i podjęli trud prac organizacyjnych Marian Babirecki, Józef Borowiec, Wojciech Dyhdalewicz, Józef Kawaler, Antonina Łuczyńska, Teresa Majowska, Janina Sowa i Anna Stumpf.
Zebranie Założycielskie Koła przeprowadził Kazimierz Grenczak 30 czerwca 1989 roku. Wybrano Tymczasowy Zarząd z przewodniczącym Józefem Kawalerem. Zarząd złożył wnioski o rejestrację organizacji w organach Związku Sybiraków i administracji państwowej. Formalne powołanie koła mogło nastąpić jednak dopiero po ukonstytuowaniu się 2 września 1989 roku Zarządu Oddziału w Katowicach. Powołał on Koło Związku Sybiraków w Gliwicach uchwałą z dnia 15 września 1989 roku.
Formalne, według ówczesnego statutu I Zebranie Członków Koła, założycielsko-wyborcze, odbyło się 28 września 1989 roku. Wybrano dziewięcioosobowy zarząd i specjalną uchwałą - trzyosobową komisję rewizyjną. Postanowienia te, wynikające z liczności sybiraków w Gliwicach, wyprzedziły późniejsze zmiany statutu Związku. Kazimierz Grenczak został jednogłośnie ustanowiony prezesem Koła, a Józef Kawaler przewodniczącym KR. Na wniosek prezesa koła przyjęto uchwałę, że I kadencja władz trwać będzie tylko l rok, oraz oświadczenie prezesa, że nie będzie on kandydować na tę funkcję w najbliższych kadencjach, aby móc skoncentrować się na pracach historiograficznych na rzecz całego Związku.
W czasie pierwszej kadencji wdrożono zasady organizacyjne, uruchomiono, w porozumieniu z Zarządem Oddziału w Katowicach, Komisję Weryfikacyjną na członków Związku, a później na uprawnienia kombatanckie, założono archiwum historyczne, ułożono współdziałanie z Kościołem, władzami miasta i organizacjami kombatanckimi i kresowymi, przeniesiono tymczasową siedzibę koła (z biura projektów „Prosynchem") do wygodnego lokalu na głównej ulicy miasta. W czasie kadencji liczba członków wzrosła ze 112 do 435 osób.
II Zebranie Członków Koła odbyło się 2 października 1990 roku. Prezesem został Jerzy Miksiewicz, dotychczasowy wiceprezes, a przewodniczącym KR ponownie Józef Kawaler.
III Zebranie Członków Koła w dniu 6 czerwca 1992 roku dokonało uzupełnienia Zarządu Koła i Komisji Rewizyjnej. Przewodniczącym KR został Tadeusz Mikołajski.
IV Zebranie Członków Koła przeprowadzono 27 listopada 1993 roku, bez zmian we władzach.
l marca 1996 roku Zarząd Główny Związku ustanowił Koło ZS w Gliwicach jako Rejonowy Oddział Związku Sybiraków. Rejon działania Oddziału, ze względu na znaczną ilość członków, podzielono na 10 kół dzielnicowych.
V Walne Zgromadzenie Delegatów Oddziału Rejonowego sprawozdawczo- wyborcze, odbyło się 12 września 1998 roku. Wybrano 15-osobowy zarząd, komisję rewizyjną - 5 osób, sąd koleżeński - 4 osoby. W zebraniach konstytucyjnych Zarząd wybrał na prezesa Jerzego Miksiewicza, a Komisja Rewizyjna na przewodniczącego Kazimierza Grenczaka. Ilość członków w Oddziale wzrosła do 630.
W październiku 1998 roku, według znowelizowanego Statutu, Oddział Rejonowy w Gliwicach stał się zwyczajnym oddziałem Związku.
W roku 2000 funkcję prezesa oddziału w maju objął Leszek Popławski, a kilka miesięcy potem - Jerzy Hamkało.
W latach 1993-1998 wydano 6 zeszytów „Księgi Sybiraków", a w latach 1998-2000 trzy edycje „Kalendarza Sybiraków" bogato ilustrowanego. Oba te wydawnictwa są znane w całym Związku Sybiraków. W 1993 roku w rocznicę 17 września w Operetce Śląskiej odbyła się akademia, w galerii Ratusza Miejskiego otwarto wystawę poświęconą Sybirakom, a w kościele Św. Barbary odsłonięte Wotywny Krzyż Pamięci i Pojednania. Obiekt ten wzniesiony pod patronatem biskupa polowego WP Sławoja Leszka Głódzia i ordynariusza diecezji gliwickiej ks. bpa Jana Wieczorka, poświęcił wikariusz diecezji ks. bp Gerard Kusz.
W uroczystości uczestniczyły władze miejskie i wojewódzkie, sztandary i delegacje śląskich kół ZS i wojsko. Zarząd Główny Związku był reprezentowany przez Kazimierza Grenczaka.
W 1998 roku Oddział uzyskał własny, obszerny lokal, który w dniu 15 kwietnia poświęcił ks. bp Gerard Kusz w obecności władz miejskich.
W całym okresie działalności odbywały się cotygodniowe spotkania członków, spotkania z ościennymi kołami Związku, msze rocznicowe i opłatki, pielgrzymki na Jasną Górę i do Grodźca, wystąpienia w lokalnych mediach, wystawy. Pozyskano stałą opiekę lekarską. Zorganizowano osiedlenie się kilku rodzin z Kazachstanu.
W pracy na rzecz Oddziału wyróżnili się szczególnie: Wojciech Dyhdalewicz, Krystyna Gacek, Kazimierz Grenczak, Liliana Kucharuk, Irena Kustra, Jerzy Miksiewicz, Danuta Rybicka, Anna Stumpf (sekretarz przez wszystkie kadencje), Janina Wojtyniak i Czesława Wróblewska. Funkcje członków Zarządu Głównego ZS pełnili: Kazimierz Grenczak (I, II i III kadencja) i Jerzy Miksiewicz (II i III kadencja). Członkami Wojewódzkiej Rady Oddziałów ZS byli Jerzy Miksiewicz i Jerzy Hamkało, a od listopada 2000 roku -Jerzy Hamkało i Kazimierz Grenczak.
W 1999 roku Oddział ZS w Gliwicach z własnych środków ustanowił swój sztandar. Poświecony 17 września w Katedrze Św. Św. Piotra i Pawła przez ordynariusza diecezji gliwickiej ks. bpa Jana Wieczorka.

Skocz do góry