|
Ukazujące się coraz częściej w prasie krajowej i
lokalnej informacje o Sybirakach i o powstaniu w Warszawie
Związku Sybiraków, wzbudziły żywe zainteresowanie mieszkających
w Kaliszu i województwie byłych zesłańców. Eugenia Pastuszek,
która sześć lat spędziła na tułaczce, nawiązała kontakt z
Zarządem Głównym w Warszawie, skąd otrzymała instrukcje i
materiały niezbędne do podjęcia czynności organizacyjnych.
Zarząd posiadał już listę osób z terenu województwa kaliskiego,
które zgłosiły się bezpośrednio do Zarządu w Warszawie. Przy
pomocy Krystyny Boguckiej i Elżbiety Sidorkiewicz,
ówczesnej sekretarz Zarządu skompletowano listę 23 osób,
przyjętych uchwałą Zarządu Głównego z dnia 17 października w
poczet członków Związku i upoważnionych do zorganizowania
zebrania założycielskiego. 31 marca 1989 roku Zarząd Główny
podjął uchwałę o powołaniu Oddziału wojewódzkiego w Kaliszu.
Po raz pierwszy spotkali się Sybiracy z Kalisza 2 grudnia 1989
roku na mszy świętej w bazylice Świętego
Józefa. Odprawiający
mszę św. ksiądz kanonik Lucjan Andrzejczak powiedział do
zebranych „Mszę świętą odprawiam w intencji pomordowanych i
zmarłych Sybiraków".
I Walne Zgromadzenie w dniu 2 grudnia 1989 roku odbyło
się w Klubie MPiK, na którym wybrano zarząd i Komisję Rewizyjną.
Na prezesa zarządu Oddziału wybrany został Stanisław Szponder
pełniący tę funkcję nadal.
Powołano koła terenowe w Jarocinie, Ostrowie Wlkp. i Sycowie. W
czasie organizacji oddziału i kół liczba członków wynosiła ponad
100 osób.
II Walne Zgromadzenie odbyło się 19 czerwca 1993 roku.
Referat sprawozdawczy wygłosił prezes Stanisław Szponder.
Wybrano zarząd Oddziału, w składzie którego zaszły niewielkie
zmiany. Podobnie było w czasie III Walnego Zgromadzenia,
które odbyło się 23 kwietnia 1999 roku.
W listopadzie 1992 roku odbyły się uroczystości poświęcenia
sztandarów - Sybiraków Koła w Ostrowie Wlkp. i Ziemi Kaliskiej.
W kościele Najświętszej Marii Panny w Ostrowie Wlkp. oraz
kaplicy sióstr karmelitanek, przy udziale prezydenta miasta,
członków Rodziny Katyńskiej, Światowego Związku Żołnierzy Armii
Krajowej, Towarzystwa Przyjaciół Lwowa, Sybiraków i ich rodzin,
ksiądz biskup
Stanisław Napierała poświęcił sztandar
Oddziału. Podobna uroczystość miała miejsce 15 kwietnia 1999
roku w Sycowie w kościele Świętych Piotra i Pawła.
Dzięki staraniom Sybiraków z Kalisza na terenie Ogrójca oo.
Jezuitów stanął, usytuowany naprzeciwko pomnika „Pomordowanym w
Katyniu" pomnik poświęcony rodakom, którzy nie powrócili z
zesłania. Pomnik składa się z trzech głazów, na tablicy
umieszczonej na środkowym kamieniu wykuto napis: „
Ofiarom terroru na nieludzkiej ziemi -
Sybiracy". Wokół pomnika rodziny
zmarłych i zaginionych umieszczają pamiątkowe tabliczki z
nazwiskami bliskich.
Uroczystości poświęcenia pomnika z udziałem duchowieństwa,
przedstawicieli władz miejskich, kompanii honorowej Wojska
Polskiego, organizacji kombatanckich, młodzieży szkolnej i
Sybiraków odbyły się 17 września 1993 roku. Pomnik poświęcił
ordynariusz diecezji kaliskiej ksiądz biskup Stanisław
Napierała przy udziale ks. Stefana Dzierżka, kapelana
Sybiraków.
W 1994 roku na wniosek Związku Sybiraków Rada Miasta Ostrowa
Wielkopolskiego nadała położonemu w centrum miasta rondu nazwę
„Sybiraków". Dwa lata później, 11 listopada 1996 roku, przy
Rondzie Sybiraków odsłonięte pomnik-głaz.
Na tablicy umieszczono
napis „ Tym, których prochy tam
zostały i tym, którzy przetrwali. Pamięci Polaków deportowanych
na Syberię w latach 1939-1956 Sybiracy Ziemi Ostrowskiej".
Koło w Jarocinie ufundowało tablicę pamiątkową umieszczoną w
kościele pod wezwaniem Chrystusa Króla. Tablice poświęcono w
1993 roku. 11 listopada 1994 roku w Kotłowie, przy kościele
polsko-katolickim odsłonięta została tablica pamiątkowa ku czci
i pamięci zmarłych i zaginionych w latach 1940- 1946 mieszkańców
tej miejscowości. Aktu poświecenia dokonał ksiądz biskup
Zygmunt Koralewski.
Sybiracy Ziemi Kaliskiej chętnie nawiązują kontakty z miejscowym
społeczeństwem. Szczególnie miła jest współpraca z młodzieżą
szkolną, harcerzami, wojskiem i organizacjami kombatanckimi.
Młodzież z Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika często
uczestniczy w imprezach organizowanych przez Sybiraków
występując z programem artystycznym. Bardzo dobrze układa się
współpraca z Kaliskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk i
Towarzystwem Historycznym. Podczas okolicznościowych spotkań i
sesji naukowych członkowie obu Towarzystw występują z referatami
naukowymi na różne tematy - medyczne, historyczne i wiele
innych.
Od czerwca od września 1997 roku w Kaliszu w Muzeum Okręgowym
gościła warszawska wystawa „ Sybir
1940-1956" poszerzona o pamiątki ofiarowane przez
miejscowych Sybiraków.
Niezapomnianym przeżyciem było spotkanie z Ojcem Świętym
Janem Pawłem II podczas jego wizyty w Kaliszu 4 czerwca 1998
roku. 60. Sybiraków, którzy otrzymali zaproszenie uczestniczyło
we mszy świętej. Książka „Anhelli w Ruzajewce " była skromnym
darem dla Papieża.
W czerwcu 1998 roku w Muzeum Okręgowym w Kaliszu została otwarta
wystawa „Sybir 1940-1956",
której celem było ukazanie przynajmniej części prawdziwej
historii Polski tego okresu.
Oddział ma piękny dorobek edytorski. Stanisław Szponder
wydał dwie książki wspomnieniowe - „Zamieć" i „Anhelli w
Ruzajewce ". Z okazji 50. rocznicy powrotu z zesłania wydano
kronikę pt. „Związek Sybiraków Ziemi
Kaliskiej 1989-1995" omawiającą ważniejsze wydarzenia
z życia Oddziału. Kronika zawiera imienny wykaz członków z
podaniem daty i miejsca urodzenia, nazwy miejscowości, z której
został wywieziony, miejsce pobytu na zesłaniu. Kronikę
opracowała Eugenia Pastuszek.
Wspólnie z Kuratorium Oświaty i Wychowania Oddział był
fundatorem kolonii letnich dla 20 polskich dzieci z
Grodzieńszczyzny. Dzieci przyjechały do Polski w 1994 roku i
były goszczone w domach Sybiraków w Sycowie. Pomogli też w
osiedleniu się w Polsce polskim rodzinom z Kazachstanu.
Obecnie Oddział liczy 302 członków, z tej liczby 85 zostało
odznaczonych Odznaką Honorową Sybiraka, wiele pań otrzymało ją w
dowód uznania za poświęcenie w ratowaniu życia dzieci na
zesłaniu.
Skocz do góry |