Związek Sybiraków w Olsztynie powstał jako jeden z pierwszych w początkowym okresie tworzącej się ogólnokrajowej struktury stowarzyszenia. 31 marca 1989 roku Zarząd Główny podjął dwie uchwały dotyczące województwa olsztyńskiego: uchwałę o nadaniu członkostwa 26 osobom, które złożyły w Zarządzie dokumenty potwierdzające pobyt na Wschodzie i uchwałę o powołaniu Oddziału w Olsztynie.
I Walne Zgromadzenie odbyło się 20 maja 1989 roku, podczas którego dokonano wyboru zarządu, komisji rewizyjnej, organizacyjnej, socjalnej i sądu koleżeńskiego. Na prezesa zarządu została wybrana Irena Potrzebowska. Siedziba Zarządu mieściła się w Domu Parafialnym przy kościele Św. Józefa w Olsztynie. W okresie działalności I kadencji Oddział liczył 619 członków i 3 koła terenowe.
II Walne Zgromadzenie Delegatów zostało zwołane na 28 września 1992 roku. Po części sprawozdawczej przeprowadzono wybory do zarządu i poszczególnych komisji. Na prezesa zarządu Oddziału została wybrana Izabella Skorupska, która w niedługim czasie po wyborach zrezygnowała z funkcji. W tej sytuacji na prezesa zarządu wybrano Jana Bukowskiego. W strukturze Oddziału pracowało już 11 kół terenowych, łączna liczba członków wynosiła 1206 osób. W tym czasie została założona Kronika Oddziału, w której Irena Moszczyńska i Jerzy Szafranko zaczęli spisywać dzieje Oddziału. Kronika prowadzona jest systematycznie i zawiera bogaty materiał opisowy i ilustracyjny.
III Walne Zgromadzenie odbyło się w czerwcu 1995 roku. Podsumowano dotychczasowy dorobek Oddziału i wyznaczono zadania na przyszłość, uwzględniając potrzeby i możliwości środowiska. Likwidacja PGR sprawiła, że część ludności pozostała bez pracy, w tej liczbie znaleźli się i sybiracy. Należało zorganizować dla nich jak najszybciej pomoc.
W latach 1992-1995 przybyło 380 członków, wzrosła również do 14 liczba kół terenowych. III Walne Zgromadzenie dokonało wyborów do zarządu i komisji. Na prezesa zarządu Oddziału został wybrany Jerzy Szafrański, który wkrótce zrezygnował z funkcji. Obecnie prezesem zarządu jest Eugeniusz Grabski.
17 września 1990 roku, podczas mszy świętej w kościele pod wezwaniem Św. Józefa w Olsztynie, biskup warmiński, ksiądz Edmund Piszcz poświęcił pierwszy w Oddziale sztandar - sztandar Sybiraków Warmii i Mazur. Poświęcenie sztandaru było piękną patriotyczną manifestacją łączącą społeczeństwo miasta. Druga uroczystość organizowana w Olsztynie odbyła się 19 marca 1991 roku. Tego dnia ksiądz biskup Edmund Piszcz podczas mszy św. poświęcił tablicę upamiętniającą powołanie w Olsztynie Związku Sybiraków. W uroczystości uczestniczyli sybiracy z Olsztyna, a także liczne delegacje z całego kraju.
17 września 1993 roku odbyły się dwie uroczystości o charakterze patriotyczno-religijnym. W 54 rocznicę napaści sowieckiej armii na ziemie Wschodnie na Cmentarzu Komunalnym w Olsztynie odbyło się poświęcenie Krzyża Sybiraków - Symbolicznej Mogiły tych, których pochowaliśmy w obcej ziemi.
Koło Sybiraków w Mrągowie podczas uroczystej mszy św. odprawionej w kościele Św. Wojciecha poświęciło swój sztandar. W ceremonii poświęcenia uczestniczyli sybiracy, przedstawiciele władz miasta i społeczeństwo Mrągowa.
Uroczystości związane z poświęceniem pamiątkowej tablicy i sztandaru odbyły się 17 września 1994 roku w Bartoszycach. Ufundowane z dobrowolnych składek członków Koła i środków przekazanych przez władze i społeczeństwo miasta sztandar i tablica zostały poświecone podczas mszy św. w kościele parafialnym pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej.
Od 18 do 22 maja 1995 roku w Olsztynie trwał Zjazd byłych Wychowanków Syberyjskich Domów Dziecka. Organizatorem spotkania był Eugeniusz Grabski. Zjazd zaszczycił obecnością ksiądz biskup E. Piszcz. W Zjeździe uczestniczyło ponad 130 byłych wychowanków domów dziecka.
W 1995 roku dwa koła - w Nidzicy i Lidzbarku Warmińskim obchodziły uroczystości poświęcenia symboli pamięci. 17 września w kościele Św. Św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim, w rocznicę napaści wojsk bolszewickich na Polskę został poświęcony sztandar Koła. 21 września odsłonięcie i poświęcenie tablicy pamiątkowej. W uroczystościach poświęcenia symboli sybirackich uczestniczyli sybiracy, kombatanci, władze miasta i społeczeństwo.
Dzięki staraniom prezesa Grabskiego w Starych Jabłonkach koło Ostródy w dniach od 19 do 28 maja 1996 roku odbywał się I Światowy Zjazd Polskich Sierot byłych Wychowanków Syberyjskich Domów Dziecka. Okazją do zjazdu była 50. rocznica szczęśliwego powrotu z zesłania do ojczyzny. Na zjazd przyjechało około 250 osób z Polski, USA, Anglii, Izraela i Białorusi.
W rocznicę ogłoszenia Konstytucji 3 maja, w 19 roku sybiracy Koła w Szczytnie uczestniczyli w uroczystości poświęcenia sztandaru. Sztandar ufundował Zarząd Miasta w Szczytnie.
11 listopada, w dniu Święta Niepodległości, na Cmentarzu Komunalnym w Szczytnie odsłonięta i poświęcono pomnik - Grób Sybiraka. Aktu poświęcenia dokonał kapelan Koła ksiądz dziekan Robert Dziewtowski. W uroczystości na cmentarzu uczestniczyli sybiracy ze Szczytna, przedstawiciele Zarządu Oddziału oraz władze miasta i społeczeństwo.
Ponad 120 osób dostąpiło zaszczytu odznaczenia Odznaką Honorową Sybiraka, przyznaną za prace i  oddanie sprawom Sybiraków.
 

Skocz do góry