Inicjatorami utworzenia Związku Sybiraków w Szczecinie byli Jadwiga Jakubowska, Antoni Rak i Ewa Weber. Jako pierwsi zainteresowali się sprawą i skontaktowali z Zarządem Głównym skąd otrzymali materiały instruktażowe, niezbędne do powołania Oddziału. 12 czerwca 1989 roku Zarząd Główny podjął uchwale w sprawie powołania Oddziału Związku oraz nadał członkostwo osobom z grupy założycielskiej upoważniając do zorganizowania zebrania założycielskiego. Uczestniczyło w nim 400 osób, gośćmi byli prezes Ryszard Reiff i wiceprezes Zarządu Głównego Antoni Komorowski. W czasie spotkania wręczono pierwsze 122 legitymacji członkowskie.
 
I Walne Zgromadzenie odbyło się 2 czerwca 1989 roku. Wybrano zarząd Oddziału i komisje problemowe. Na prezesa zarządu został wybrany Antoni Rak.
Pierwsza siedziba mieściła się w lokalu NSZZ „Solidarność". W rejestrze było już zapisanych 450 członków, działało 13 kół.
II Walne Zgromadzenie odbyło się 2 czerwca 1990 roku. Po referacie sprawozdawczym prezesa przeprowadzono wybory do zarządu i komisji. Na prezesa wybrano Tadeusza Rochmankowskiego.
Od czasu pierwszego zebrania liczba członków wzrosła do 1307 powstało 8 nowych kół terenowych.
Założono Kronikę Oddziału, którą prowadzi Ludwika Guriew.
III Walne Zgromadzenie Delegatów odbyło się 7 czerwca 1997 roku. Przeprowadzone wybory wyłoniły nowy zarząd. Na prezesa wybrano Michała Buniaka. Tadeusz Rochmankowski otrzymał tytuł honorowego prezesa Zarządu. Po rezygnacji z funkcji prezesa Michała Buniaka jego funkcję objął Tadeusz Pająk.
Pierwszą wspólną uroczystością jaka odbyła się w szczecińskim Oddziale było poświęcenie tablicy pamiątkowej umieszczonej w kościele pod wezwaniem Niepokalanej Marii Panny w Łobzie. Uroczystości odbyły się 28 kwietnia 1990 roku.
30 lipca 1991 roku Koło w Stargardzie Szczecińskim było organizatorem uroczystości poświęcenia sztandaru organizacyjnego. 17 września 1991 roku, w Dniu Sybiraka, w Kole w Łobzie w kościele pod wezwaniem Serca Pana Jezusa odbyło się poświecenie sztandaru Koła.
W Szczecinie 23 czerwca 1991 roku w kościele pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny odbyły się uroczystości odsłonięcia i poświęcenia tablicy pamiątkowej. Inicjatorami ufundowania tablicy byli członkowie Koła. Na tablicy widnieje napis „Szczecin 1991.04.13", a więc w pięćdziesiątą pierwszą rocznicę drugiej masowej wywózki ludności polskiej w głąb ZSRR.
W 52. rocznicę pierwszych deportacji Polaków na Wschód 9 lutego 1992 roku, w Szczecinie, w bazylice archikatedralnej odbyły się uroczystości poświęcenia sztandaru Oddziału.
Dla upamiętnienia 53 rocznicy pierwszych deportacji na Syberię, z inicjatywy członków Koła w Gryfinie i przy wsparciu finansowym wielu przedsiębiorstw, instytucji państwowych i firm prywatnych, NSZZ „Solidarność" oraz indywidualnych ofiarodawców został ufundowany sztandar i pamiątkowa tablica. Tablica z wykutym napisem „ W czterdziestym nas matko na Sybir zesłali" została wmurowana w kościele Niepokalanej Marii Panny. Uroczystości poświęcenia sztandaru i tablicy odbyły się 3 maja 1993 roku. 30 maja 1993 roku w Świnoujściu sybiracy uczestniczyli w poświęceniu sztandaru Koła.
26 września 1993 roku w Łobzie odbyła się uroczystość poświęcenia pomnika-krzyża i tablicy na Cmentarzu Komunalnym. Uroczystości poprzedziła msza św., po której uczestnicy przeszli na cmentarz, gdzie odbyły się dalsze uroczystości religijne.
11 listopada 1993 roku z okazji 75 rocznicy odzyskania niepodległości i Roku Sybiraka w Gryficach został poświęcony sztandar ufundowany przez członków Koła i licznych sponsorów. Msza święta w kościele parafialnym, podczas której ksiądz Kopestyński poświęcił sztandar poprzedziła spotkanie okolicznościowe w Bibliotece Miejskiej. W uroczystościach uczestniczyli burmistrz miasta, księża z gryfickich parafii, przedstawiciele Zarządu Oddziału i Kół, sponsorzy i członkowie koła z rodzinami.
Na wniosek zarządu Koła w Gryfinie plac miejski otrzymał nazwę Pamięci Sybiraków. Uroczystości nadania nazwy odbyły się 29 grudnia 1993 roku. Dla uczczenia Roku Sybiraka w kaplicy Sybiraków w bazylice archidiecezjalnej w Szczecinie 17 kwietnia 1994 roku odbyły się uroczystości poświęcenia tablicy pamiątkowej. Fundatorami tablicy byli członkowie Koła.
1 maja 1994 roku w czasie uroczystości koronacji cudownego obrazu Matki Boskiej Sybiraków w Grodźcu został poświęcony sztandar Koła w Kamieniu Pomorskim. Koło w Widuchowej poświęciło swój sztandar 3 maja 1994 roku. Uroczystości odbyły się w kościele pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusa.
17 września 1994 roku na Centralnym Cmentarzu w Szczecinie, jednym z największych w Europie, odbyły się uroczystości patriotyczno-religijne, podczas których arcybiskup ksiądz Marian Przykucki poświęcił Panteon Sybiraków wykonany według projektu architektów z rodziny Sybiraków - K. Adamca i J. Hansik-Adamiec. Aktu odsłonięcia pomnika dokonali Tadeusz Rochmankowski i J. Toczek, wiceprezes Zachodnio-Pomorskiego Związku Sybiraków. W uroczystości uczestniczyli sybiracy z obu Związków, kompania honorowa Wojska Polskiego, poczty sztandarowe, delegacje władz wojewódzkich miasta, młodzież szkolna i mieszkańcy Szczecina. Pomnik zbudowano przy pomocy żołnierzy 12 Zmechanizowanej Dywizji WP w Szczecinie, dyrekcji Budowy Dróg i Mostów, Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Część środków uzyskano ze sprzedaży „cegiełek". Projektanci monumentu swoje honoraria przekazali na rzecz Związku Sybiraków.
22 kwietnia 1995 roku, w bazylice w Szczecinie została poświęcona figura św. Rafała Kalinowskiego. Figurę patrona Związku umieszczono obok innych naszych symboli w kaplicy Sybiraków.
W maju 1995 roku dwie odbyły się uroczystości - 3 maja w Kole w Płotach poświęcenie sztandaru ufundowanego przez Sybiraków, 5 maja w Goleniowie odsłonięcie i poświęcenie pomnika ku czci Sybiraków. Pomnik zaprojektowany przez Marię Górską znajduje się na miejscowym cmentarzu. Powstał on dzięki ofiarności Sybiraków i sympatyków Związku.
26 września w Gryficach, w kościele pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny odbyły się uroczystości odsłonięcia i poświęcenia pamiątkowej tablicy. Na tablicy wykuty napis: „Dla wszystkich tułaczy syberyjskich szlaków - Miej litość Panie". W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz miejskich, organizacji kombatanckich, sybiracy z pocztami sztandarowymi i społeczeństwo miasta. Fundatorem tablicy jest Zarząd Miasta w Gryficach.
11 listopada 1995 roku w Gryfinie odbyło się poświęcenie pomnika wzniesionego dla uczczenia pamięci wszystkich Sybiraków, którzy zginęli na Wschodzie. Ponad 8-metrowej wysokości pomnik z napisem
wykutym w kamieniu „ Golgota Wschodu " poświęcił ksiądz biskup J. Gałecki.
5 maja 1996 roku w Szczecinie, w świetlicy Domu Kolejarza odbyło się poświęcenie sztandaru Koła DOKP. Po raz drugi sztandar został poświęcony podczas VII Pielgrzymki na Jasną Górę 12 maja.
9 czerwca 1996 roku w kościele Świętej Trójcy w Chojnie swój sztandar poświęcili sybiracy z miejscowego Koła.
W 50-lecie powrotu do ojczyzny, dnia 22 września, w Nowogardzie odbyły się uroczystości poświęcenia tablicy pamiątkowej wmurowanej w kościele parafialnym Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Tablica została ofiarowana pamięci tych, którzy na zawsze pozostali w obcej ziemi. Uroczystość uświetniły poczty sztandarowe Sybiraków, kombatantów i szkół podstawowych. W czasie mszy św. sybiracy ofiarowali kościołowi obraz Matki Boskiej Sybiraków.
11 listopada 1997 roku, w rocznicę odzyskania niepodległości na Cmentarzu Komunalnym w Nowogardzie odbyły się uroczystości odsłonięcia i poświęcenia pomnika ofiar stalinowskiego reżimu, wzniesionego staraniem członków Koła.
16 listopada w Resku w miejscowym kościele parafialnym uroczystości poświęcenia pamiątkowej tablicy, wmurowanej w kościele. Fundatorami tablicy byli członkowie Koła.
18 listopada 1997 roku w Łobzie odbyło się spotkanie Sybiraków, w czasie którego wszyscy sybiracy, którzy ukończyli 75 lat zostali odznaczeni Odznaką Honorową Sybiraka. To honorowe wyróżnienie otrzymało 460 Sybiraków ze wszystkich Kół Oddziału.
W Oddziale urządzono cztery wystawy pamiątek. Pierwszą wystawę organizowano wspólnie z Klubem Garnizonowym w Szczecinie. Koło w Gryfinie było organizatorem wystawy pamiątek sybirackich przechowywanych przez Sybiraków. Koło w Nowogardzie urządzało dwukrotnie wystawy pamiątek i dokumentów o tematyce zesłańczej. Pierwsza wystawa była zorganizowana w 1993 roku, druga trzy lata później. Wystawę pod nazwą „Świat tyranii" zorganizowało Koło w Łobzie. Wystawa trwała od 16 września do 12 grudnia 1995 roku. Ostatniego dnia wystawy odbyło się spotkanie, w czasie którego wygłoszono odczyt pt. „Polscy zesłańcy na Sybirze".
Od 1995 roku przy zarządzie istnieje filia fundacji „Fundusz Pomocy Sybirakom" działająca na rzecz Polaków w Rosji i byłych republikach radzieckich. Dotychczas zebrano i wysłano do Kazachstanu 100 ton darów - leków, odzieży, środków czystości. Szczególnie zasłużoną w tej działalności jest Danuta Kwiatkowska, która organizuje zbiórkę darów i konwojuje transporty.
W 1999 roku związek zorganizował 8 spotkań Stowarzyszeń niemieckich z Sybirakami w Świnoujściu, Rostocku, Albecku i Kozerowie. Organizacja niemiecka Pogwark zorganizowała w Chojnie wystawę historyczną kładąc akcent na współpracę przygraniczną.
 

Skocz do góry