Wojewódzki Oddział Związku Sybiraków w Warszawie został powołany na podstawie uchwały Zarządu Głównego z dnia 14 lutego 1989 roku. Była to pierwsza uchwała w sprawie powołania Oddziału, jaką podjął Zarząd. Kolejną uchwałą Zarządu przyjęto w poczet członków Związku 19 osób wchodzących w skład grupy założycielskiej, powierzając im zorganizowanie zebrania założycielskiego. Wśród członków grupy założycielskiej znaleźli się również inicjatorzy powołania Oddziału - Barbara Grabowska, Franciszka Miedziak, Roland Brunsz i Janusz Kresowski. Zebranie założycielskie pod patronatem księdza Tadeusza Uszyńskiego odbyło się 11 marca 1989 roku w dolnym kościele parafii Św. Andrzeja Apostoła przy ul. Chłodnej.
Pierwszym prezesem zarządu został Roland Brunsz. Siedziba zarządu mieściła się w maleńkim pokoiku Domu Parafialnego parafii Św.Andrzeja Apostoła, dzielonym z innym stowarzyszeniem.
9 października 1989 roku nastąpiła zmiana na funkcji prezesa. Nowym prezesem został Zygmunt Czarnocki, pełniący dotychczas w zarządzie funkcję skarbnika. Do końca roku powołano 11 kół terenowych, liczba członków wynosiła 1500 osób.
I Walne Zgromadzenie Oddziału 10 lutego 1991 roku wybrało nowy zarząd i komisję rewizyjną. Prezesem zarządu został Ryszard Piotrowski. Dzięki pomocy dr. Zbigniewa Kumosia zarząd uzyskał na siedzibę lokal w budynku Wydawnictw Wojskowych „Bellona". Powstały trzy nowe koła terenowe. Powołano komisje problemowe - weryfikacyjną, socjalno-zdrowotną i historyczno-kulturalną.
Praca zarządu i poszczególnych komisji koncentrowała się głównie na weryfikacji dokumentów członkowskich i na uprawnienia kombatanckie, a także na pomocy socjalnej udzielanej osobom znajdującym się w trudnym położeniu materialnym. W tym czasie liczba członków przekraczała już 4000 osób.
W październiku 1993 roku ukazał się pierwszy numer Biuletynu Informacyjnego Sybirak. Wewnętrzne biuletyny wydawały Koła - Mokotów, Praga Południe, Żoliborz i Praga Północ.
II Walne Zgromadzenie Delegatów Oddziału odbyło się 16 kwietnia 1994 roku. Po referacie sprawozdawczym prezesa i przewodniczących poszczególnych komisji, przeprowadzono wybory do zarządu, komisji rewizyjnej i sądu koleżeńskiego. Na prezesa wybrany został Kazimierz Klenczon, który wkrótce zrezygnował z funkcji. Na prezesa został ponownie wybrany Ryszard Piotrowski.
W okresie III kadencji liczba członków wynosiła 4565 osób zorganizowanych w 15 kołach terenowych.
III Walne Zgromadzenie odbyło się w kwietniu 1998 roku. Na prezesa zarządu został wybrany ponownie Ryszard Piotrowski.
W czerwcu 1999 roku Ryszard Piotrowski zrezygnował z funkcji. Prezesem zarządu został Olgierd Poważyński.
Niemal wszystkie Koła Oddziału ufundowały sztandary, pamiątkowe tablice lub pomniki dla podkreślenia jedności Związku i uczczenia pamięci rodaków zmarłych i pomordowanych w latach zesłania.
Pierwszy był sztandar Oddziału poświecony 12 maja 1991 roku w czasie II Ogólnoświatowej Pielgrzymki Sybiraków na Jasną Górę w Częstochowie. W następnym roku 23 lutego, w Garwolinie, w kościele parafialnym odbyła się uroczystość poświęcenia tablicy pamiątkowej. Obok przedstawicieli władz miejskich i Sybiraków zgromadziły się rzesze mieszkańców miasta, zainteresowanych niezwykłym wydarzeniem.
14 czerwca 1992 roku na Cmentarzu Komunalnym, dawnym Wojskowym na Powązkach, ksiądz biskup Zbigniew Kraszewski poświęcił Krzyż na Symbolicznej Mogile Sybiraków, znajdującej się obok Kwatery Powstańców 1863 roku. Krzyż, będący repliką krzyża w Miednoje, zbudowany i wzniesiony dzięki inicjatywie i pracy członków Koła Ochota, znajduje się w miejscu gdzie stał przed II wojną światową Krzyż Sybiraków, poświęcony w 1938 roku przez arcybiskupa Józefa Gawlinę. W uroczystości poświęcenia Symbolicznej Mogiły na Powązkach uczestniczyły delegacje Sybiraków z całej Polski, przedstawiciele rządu, kompania honorowa Wojska Polskiego.
Z okazji rozpoczynających się obchodów Roku Sybiraka, 17 kwietnia 1993 roku w kościele pod wezwaniem św. Stanisława Kostki, w czasie uroczystej mszy świętej ksiądz biskup Władysław Miziołek dokonał aktu poświęcenia pamiątkowej tablicy, ufundowanej przez członków Koła Żoliborz ku czci Polaków pomordowanych i zmarłych na zesłaniu w latach 1939-1957.
27 czerwca 1993 roku w Pruszkowie odbyły się uroczystości poświęcenia tablicy epitafijnej ku czci rodaków zmarłych na terenie byłego ZSRR. Tablica, ufundowana przez członków Koła, została wmurowana w nawie głównej kościoła parafialnego.
12 września 1993 roku, w warszawskim kościele pod wezwaniem Wszystkich Świętych, odsłonięto tablicę poświęconą pamięci nauczycieli szkół polskich w Barnaule w Ałtajskim Kraju. Tablicę poświęcili księża Jerzy Pikulik i Edmund Cisak, w okresie zesłania uczeń jednej ze szkół polskich w Barnaule. Tablicę ufundowali byli uczniowie i wychowankowie szkół, przedszkoli i domów dziecka w Ałtajskim Kraju.
10 listopada 1993 roku w Piasecznie, na placu przed miejskim Ratuszem, został poświęcony pomnik kamień z inskrypcją dla uczczenia pamięci Sybiraków.
11 listopada 1993 roku w kościele pod wezwaniem Opatrzności Bożej na Ochocie miało miejsce poświęcenie proporca Koła i tablicy-epitafium wmurowanej w kościele. Na tablicy wykuto napis „Rodakom wiernym Bogu i Ojczyźnie, Ofiarom carskich represji i bolszewickiego terroru - Związek Sybiraków. Warszawa Ochota 1993 r.". Poświęcono również obraz pędzla artystki malarki Anny Kamińskiej przedstawiający patrona Sybiraków św. Rafała Kalinowskiego. Obraz ofiarowany kościołowi ufundowali Wojciech Czarnowski, Edward Bobel i Edward Sieniatecki. Sybiracy Koła Ochota opiekują się odrestaurowanym, przedwojennym sztandarem Sybiraków Okręgu Warszawskiego, który przez czas wojny przechowywał aż do 1989 roku Ryszard Chmielewski.
11 listopada 1993 roku, w dniu Święta Niepodległości Sybiracy z wszystkich kół warszawskich uczestniczyli w uroczystości poświęcenia historycznego sztandaru wykonanego przez zesłańców przebywających w Aczyńsku w Krasnojarskim Kraju oraz koła Praga Północ. Sztandar został ufundowany z dobrowolnych składek członków Koła.
Pierwszą wspólną uroczystością w Garwolinie w 1994 roku było poświęcenie i wręczenie sztandaru Koła. Uroczystości odbyły się w miejscowym kościele parafialnym.
Sztandar Koła w Legionowie wraz z kilkoma innymi sztandarami Kół i Oddziałów został poświęcony 1 maja 1994 roku w czasie uroczystości koronacji cudownego obrazu Matki Boskiej Sybiraków w Grodźcu koło Opola. Tego roku w Kole w Legionowie odbyły się również uroczystości związane z poświęceniem tablicy pamiątkowej i pomnika. Odsłonięcie i poświęcenie tablicy odbyło się 6 lutego przy udziale przedstawicieli władz miasta, kompanii honorowej Wojska Polskiego i młodzieży szkolnej. 10 listopada, podczas wielkiej manifestacji patriotyczno-religijnej, przy udziale przedstawicieli Urzędu Miasta, organizacji kombatanckich i pocztów sztandarowych Sybiraków, odbyło się uroczyste odsłonięcie Pomnika Sybiraków wzniesionego przed Szkołą Podstawową nr 8 na osiedlu mieszkaniowym Piaski. Na wniosek Zarządu Koła, Rada Miasta jednej z ulic nadała nazwę „Aleja Sybiraków".
13 kwietnia 1994 roku, w 54 rocznicę drugiej masowej wywózki Polaków z Kresów Wschodnich w głąb ZSRR, w kościele pod wezwaniem św. Józefa na Woli, poświęcono tablicę epitafijną. Aktu poświęcenia dokonał kapelan honorowy Sybiraków ksiądz Tadeusz Uszyński. Przy tablicy wartę honorową zaciągnęli żołnierze z Komendy Garnizonu m.st. Warszawy. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele władz administracyjnych Dzielnicy Wola, poczty sztandarowe Sybiraków, Związku Więźniów Politycznych, młodzież szkolna z Wolskiego Hufca ZHP i mieszkańcy Woli.
3 maja 1994 roku, w rocznicę uchwalenia Konstytucji majowej 1791 roku w kościele pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski w Wołominie, odbyło się poświęcenie tablicy epitafijnej. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz miejskich, poczty sztandarowe stowarzyszeń kombatanckich i sybiraków z Kół Oddziału, księża z sąsiednich parafii, młodzież szkolna i mieszkańcy miasta. Tablicę ufundowali sybiracy przy wsparciu finansowym Urzędu Miasta i Gminy.
W 50. rocznicę deportacji z obozu w Sokołowie Podlaskim żołnierzy Armii Krajowej aresztowanych przez NKWD, do łagru w Borowiczach, w kościele Przemienienia Pańskiego w Radzyminie została poświęcona tablica pamiątkowa ufundowana przez Sybiraków, którzy powrócili do kraju.
Na wniosek Zarządu Koła Ochota, Rada Dzielnicy podjęła uchwałę o nadaniu nazwy wielkiemu skrzyżowaniu ulic Bitwy Warszawskiej 1920 roku i Alei Jerozolimskich „Rondo Zesłańców Syberyjskich". Uroczystości odsłonięcia i poświęcenia tablicy z nazwą Ronda odbyły się 11 czerwca 1994 roku. Poprzedziła je msza św. w kościele pod wezwaniem Matki Boskiej Królowej Świata. Mszę św. koncelebrowaną odprawił ksiądz biskup Władysław Miziołek. W uroczystości uczestniczyli - prezes Ryszard Reiff, prezes Ryszard Piotrowski, burmistrz i wiceburmistrz Ochoty, poczty sztandarowe, kombatanci, kompania honorowa Wojska Polskiego. Uroczystość zakończył apel poległych.
6 listopada 1994 roku w kościele pod wezwaniem Św. Zygmunta kapelan Sybiraków ksiądz prałat Tadeusz Uszyński poświęcił sztandar koła Żoliborz. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele Urzędu Gminy Żoliborz i Bielany, liczni warszawscy sybiracy z pocztami sztandarowymi, NSZZ „Solidarność" Huty ' Lucchini, Rodzina Katyńska i młodzież szkolna.
W czerwcu ukazał się pierwszy numer kwartalnika „Sybirak - Biuletyn Informacyjny" w nowej szacie edytorskiej, w nakładzie 500 egzemplarzy. Biuletyn drukuje informacje o pracy zarządu i kół, ważniejsze przepisy prawne dotyczące kombatantów, wspomnienia Sybiraków, artykuły historyczne z dziejów polskiej diaspory, wiersze i komunikaty.
12 lutego 1995 roku w kościele pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polskich Męczenników na Pradze Południe podczas uroczystej mszy św. celebrowanej przez księdza biskupa diecezji Prasko-Warszawskiej Kazimierza Romaniuka odsłonięto tablicę poświęconą Sybirakom. Tablicę ufundowali członkowie Koła dla uczczenia pamięci rodaków zmarłych i pomordowanych na Syberii w latach 1939-1958 oraz dla uświadomienia społeczeństwu parafii martyrologii narodu polskiego. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele Urzędu Gminy, Akademii Sztabu Generalnego w Rembertowie, Zarządu Głównego Związku Sybiraków i Zarządu Oddziału, poczty sztandarowe warszawskich Kół i organizacji kombatanckich, Sybiracy z rodzinami, mieszkańcy dzielnicy.
10 czerwca 1995 roku w Pruszkowie, w kościele pod wezwaniem św. Kazimierza poświęcono sztandar Koła. W Dniu Sybiraka, 17 września 1995 roku w kościele parafialnym Św. Teresy w Świdrze odbyło się poświęcenie tablicy. W niedzielę 1 października 1995 roku w Kole w Piasecznie uroczystości związane z poświęceniem i przekazaniem sztandaru organizacyjnego. Obchody rozpoczęła msza św. w kościele Świętej Anny z udziałem przedstawicieli władz samorządowych, pocztów sztandarowych organizacji kombatanckich i Sybiraków. Po poświęceniu sztandar został przekazany pod opiekę uczniom miejscowego Liceum Ogólnokształcącego.
Sybiracy z Koła Mokotów, mimo że mają sztandar historyczny  postanowili ufundować również sztandar „współczesny". 15 czerwca 1996 roku w Sanktuarium Św. Andrzeja Boboli odbyło się poświęcenie sztandaru.
Z inicjatywy Koła w Pruszkowie i Sybiraków mieszkających w Michałowicach i Opaczy, Rada Gminy i Wspólnota Parafialna ufundowały tablicę upamiętniającą Polaków zamordowanych w Katyniu i Charkowie, zamęczonych i zmarłych w łagrach i na zesłaniu na Syberii i w Kazachstanie. Tablica upamiętniająca „Golgotę Wschodu" została poświęcona przez prymasa Polski, kardynała Józefa Głempa 26 października 1996 roku w czasie poświęcenia kamienia węgielnego pod budowany tu kościół.
Jednym z naczelnych zadań jakie postawił Zarząd przed sobą i wszystkimi Sybirakami zrzeszonymi w Kołach Oddziału było jak najszersze rozpropagowanie wśród społeczeństwa sybirackich idei i dotarcie do najodleglejszego odbiorcy z niezakłamaną wiedzą o losach Polaków w okresie II wojny światowej. Od stycznia 1995 roku w Katolickim Radiu Warszawa nadawana była półgodzinna audycja „My, których ocaliłaś" redagowana przez Mariana Jonkajtysa i Irenę Tańską. Wciągu 30 minut autorzy audycji starali się przekazać jak najwięcej informacji o Związku Sybiraków, o dziejach i losach zesłańców na Sybir. Nadano 18 audycji, wiele z nich było powtarzanych, każda inna, każda w całości poświęcona innemu tematowi.
Myśl o tym, by zostawić po sobie kontynuatorów naszej idei, by temat odysei Sybiru nie zniknął wraz z nami podsunęła Danucie Kominiak pomysł założenia Klubu Wnuka Sybiraka. Pomysł spodobał się wszystkim, przystąpiono więc do jego realizacji. Została zaprojektowana legitymacja klubowa i opracowany „Zakres obowiązków Wnuka Sybiraka". Pierwsze spotkanie 1 czerwca 1996 roku w Klubie „Zacisze" na Pradze Płn. zgromadziło blisko setkę wnuczek i wnuków. Najmłodszy wnuczek miał 4 lata, najstarsi - słuchacz „Szkoły Orląt" w Dęblinie i pracownik naukowy Uniwersytetu we Wrocławiu. Wszystkim uroczyście wręczono Legitymacje Wnuka Sybiraka. Dziś Klub liczy 180 członków, ale nie tylko wnuków. Do Klubu należy także młodzież z zaprzyjaźnionej Szkoły Podstawowej. Członkowie Klubu spotykają się dwukrotnie w roku - w dniu Święta Babci i w Dniu Dziecka.
W Dniu Sybiraka, 18 września 1996 roku, w stołecznym Klubie Garnizonowym w czasie uroczystego koncertu odbyło się spotkanie z przedstawicielami Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii i delegacją środowisk polskich z Litwy i Białorusi. W czasie spotkania Stowarzyszenie Polskich Kombatantów zostało odznaczone zbiorową Odznaką Honorową Sybiraka.
Z inicjatywy prezydium Zarząd Oddziału podjął uchwałę o przyznaniu Ojcu Świętemu Odznaki Honorowej Sybiraka, którą wręczono podczas jego pielgrzymki do Polski w 1997 roku.
Ważnym wydarzeniem w życiu warszawskich Sybiraków była wystawa pamiątek „Sybir 1940-1956" w Muzeum Niepodległości w Warszawie. Wystawa trwała od 11 listopada 1996 roku do 30 marca 1997 roku. Pokazano na niej około 500 różnych przedmiotów codziennego użytku, dokumentów z okresu zsyłki - świadectwa z pracy i szkoły, zaświadczenia zwolnienia z łagru, fotografie, „sprawki", dyplomy, korespondencję. Wystawę zwiedziło około trzech tysięcy osób, w tym wiele młodzieży szkolnej.
Z inicjatywy Marii Morawiec przy udziale Zarządu Głównego Związku Sybiraków, Kuratorium Oświaty w Warszawie, Departamentu Stosunków Społecznych MON i Fundacji „Fundusz Pomocy Sybirakom" 19 kwietnia 1996 roku odbyło się I Sympozjum popularno-naukowe dla nauczycieli historii szkół podstawowych i średnich. Tematem sympozjum było „Znaczenie edukacyjne losów polskich Sybiraków na tle historii najnowszej" oraz „Sybiracy w tworzeniu państwowości polskiej". Wygłoszono szereg referatów.
Niemiłym dysonansem w życiu i pracy Oddziału było oddzielenie się w 1996 roku części członków Koła w Legionowie i utworzenie przez nich odrębnego stowarzyszenia sybirackiego.
Szereg imprez i spotkań odbyło się także w 1997 roku. 9 listopada w kościele pod wezwaniem Opatrzności Bożej na Ochocie została odprawiona msza święta w intencji Sybiraków, w czasie której poświęcony został Różaniec Sybiracki ofiarowany przez Sybiraków parafii.
Podobna uroczystość odbyła się 11 listopada w kościele Św. Stanisława Kostki na Żoliborzu. Podczas mszy świętej w intencji ojczyzny poświęcono różaniec ofiarowany kościołowi przez całą społeczność sybiraków warszawskich.
Z inicjatywy Mariana Jonkajtysa Oddział Warszawski wspólnie z Kuratorium Oświaty i Wychowania ogłasza Turniej Wiedzy o Polakach na Syberii „Żywa Pamięć", dla uczniów szkół ponadpodstawowych wszystkich typów w stolicy i województwie warszawskim. W ten sposób uczczono 10. rocznicę reaktywowania i 70-lecie powstania Związku Sybiraków.
W kościele Wniebowstąpienia Pańskiego, w kościele Świętego Józefa w Ursusie i Wniebowstąpienia Pańskiego na Ursynowie w kwietniu 1999 roku odbyły się uroczystości związane z poświęceniem tablicy pamiątkowej. Tu także poświęcono kamień - olbrzymi głaz narzutowy z tablicą upamiętniającą Sybiraków.
Ważnym wydarzeniem była wystawa „Sybiracy 1940-1956" zorganizowana wspólnie z Muzeum Niepodległości. Otwarcie wystawy nastąpiło 10 lutego 2000 roku w 60. rocznicę wielkiej wywózki Polaków na Syberię. Wystawa po upływie roku będzie przekształcona w kolekcję stałą Muzeum X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.
Wszystkie Koła Oddziału i ich Komisje socjalne pomagają będącym w trudnych warunkach kolegom. Pomoc ta udzielana jest w postaci odzieży, leków, świątecznych paczek i zapomóg pieniężnych.
Klęska powodzi, jaka przeszła przez południowo-zachodnie województwa Polski w 1997 roku nie oszczędziła Sybiraków. Oddział Warszawski przeprowadził wśród członków zbiórkę pieniędzy na pomoc dla powodzian. Zebrano 7719 zł, które przekazano pięciu rodzinom ze wsi Przyłęk koło Kłodzka.

Skocz do góry